ലോകത്തെ ഞെട്ടിച്ച സാമ്പത്തിക തട്ടിപ്പുകാരന്റെ കഥ

✍ സബീ‍‍‍ർ എബ്രഹാം

ലോകത്തെ ഞെട്ടിച്ച സാമ്പത്തിക തട്ടിപ്പുകളിൽ ഒന്നാണ് ജെറോം കെർവിയൽ എന്ന ഫ്രഞ്ച് ട്രേഡറുടെ കഥ. 2008-ൽ, ഫ്രാൻസിലെ പ്രമുഖ ബാങ്കായ സൊസൈറ്റി ജനറലിന് (Société Générale) 4.9 ബില്യൺ യൂറോയുടെ (ഏകദേശം 43,000 കോടി ഇന്ത്യൻ രൂപ) നഷ്ടമുണ്ടാക്കിയ ഈ സംഭവം, ആഗോള സാമ്പത്തിക വ്യവസ്ഥയുടെ സുരക്ഷയെക്കുറിച്ചും നിയന്ത്രണങ്ങളെക്കുറിച്ചും വലിയ ചോദ്യങ്ങൾ ഉയർത്തി. ഒരു വ്യക്തിക്ക് ഒരു വലിയ ബാങ്കിനെ ഇത്രയധികം നഷ്ടത്തിലേക്ക് തള്ളിവിടാൻ കഴിയുമോ എന്നതായിരുന്നു ലോകം ഉറ്റുനോക്കിയത്. ഈ സംഭവം “കെർവിയൽ സ്കാൻഡൽ” എന്ന പേരിൽ സാമ്പത്തിക ചരിത്രത്തിൽ രേഖപ്പെടുത്തപ്പെട്ടു.

തുടക്കം ഒരു സാധാരണക്കാരനായി: ബാങ്കിംഗ് ലോകത്തേക്കുള്ള ചുവടുവെപ്പ്
1977-ൽ ഫ്രാൻസിലെ പോണ്ട്-എൽ’അബ്ബെ എന്ന ചെറിയ പട്ടണത്തിൽ ജനിച്ച ജെറോം കെർവിയൽ, ഒരു സാധാരണ കുടുംബത്തിൽ നിന്നാണ് വന്നത്. താരതമ്യേന ലളിതമായ ജീവിതശൈലി നയിച്ചിരുന്ന കെർവിയലിന് ധനകാര്യ ലോകത്ത് വലിയ ബന്ധങ്ങളോ പാരമ്പര്യമോ ഉണ്ടായിരുന്നില്ല. നാൻസിയിലെ യൂണിവേഴ്സിറ്റി ലുമിയർ ലിയോൺ II-ൽ നിന്ന് സാമ്പത്തികശാസ്ത്രത്തിൽ ബിരുദാനന്തര ബിരുദം നേടിയ ശേഷം, 2000-ൽ അദ്ദേഹം സൊസൈറ്റി ജനറൽ ബാങ്കിൽ ചേർന്നു.

ആദ്യകാലങ്ങളിൽ, ബാങ്കിന്റെ ബാക്ക് ഓഫീസിൽ, വ്യാപാര ഇടപാടുകൾ സ്ഥിരീകരിക്കുന്ന വിഭാഗത്തിലാണ് അദ്ദേഹം ജോലി ചെയ്തത്. ഇത് അദ്ദേഹത്തിന് ബാങ്കിന്റെ പ്രവർത്തനങ്ങളെക്കുറിച്ചും, വിവിധ സാമ്പത്തിക ഉൽപ്പന്നങ്ങളെക്കുറിച്ചും, പ്രത്യേകിച്ച് ഡെറിവേറ്റീവ് മാർക്കറ്റുകളെക്കുറിച്ചും, അതുപോലെ ബാങ്കിന്റെ ആന്തരിക സുരക്ഷാ സംവിധാനങ്ങളെക്കുറിച്ചും, അവയിലെ പഴുതുകളെക്കുറിച്ചും ആഴത്തിലുള്ള അറിവ് നൽകി. ഈ പരിചയം പിന്നീട് അദ്ദേഹത്തിന്റെ അനധികൃത പ്രവർത്തനങ്ങൾക്ക് വഴിയൊരുക്കി. 2005-ൽ അദ്ദേഹം ബാങ്കിന്റെ ഫ്യൂച്ചേഴ്സ് മാർക്കറ്റ് വിഭാഗത്തിൽ ഒരു ജൂനിയർ ട്രേഡറായി സ്ഥാനക്കയറ്റം നേടി. ഇവിടെ, യൂറോപ്യൻ ഓഹരി സൂചികകളായ യൂറോ സ്റ്റോക്സ് 50 (Euro Stoxx 50), ഡാക്സ് (DAX), എഫ്.ടി.എസ്.ഇ. 100 (FTSE 100) എന്നിവയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട ഇടപാടുകളായിരുന്നു അദ്ദേഹത്തിന്റെ പ്രധാന ചുമതല.

രഹസ്യ ഇടപാടുകളുടെ തുടക്കം: അപകടകരമായ ചൂതാട്ടം
തുടക്കത്തിൽ ചെറിയ ലാഭങ്ങൾ നേടിക്കൊണ്ട് കെർവിയൽ തന്റെ കഴിവ് തെളിയിച്ചു. ഇത് അദ്ദേഹത്തിന് ബാങ്കിന്റെ വിശ്വാസം നേടിക്കൊടുത്തു. എന്നാൽ, 2007-ഓടെ അദ്ദേഹം തന്റെ യഥാർത്ഥ വ്യാപാരങ്ങൾക്ക് പുറമെ രഹസ്യവും അനധികൃതവുമായ ഇടപാടുകൾ നടത്താൻ തുടങ്ങി. ബാങ്കിന് വലിയ ലാഭം നേടിക്കൊടുക്കാനുള്ള അതിമോഹമാണ് അദ്ദേഹത്തെ ഇതിന് പ്രേരിപ്പിച്ചത്. ഓഹരി സൂചികകളുടെ ഭാവി വിലകളെക്കുറിച്ചുള്ള ഊഹക്കച്ചവടങ്ങളിലായിരുന്നു അദ്ദേഹത്തിന്റെ ശ്രദ്ധ. വിപണി ഒരു പ്രത്യേക ദിശയിലേക്ക് നീങ്ങുമെന്ന് കെർവിയൽ ഉറച്ചുവിശ്വസിച്ചു, അതിനനുസരിച്ച് വലിയ തുകകൾക്ക് അദ്ദേഹം ‘ലോംഗ്’ അല്ലെങ്കിൽ ‘ഷോർട്ട്’ പൊസിഷനുകൾ എടുത്തു.

ബാങ്കിന്റെ നിയന്ത്രണങ്ങളെ മറികടക്കാൻ, അദ്ദേഹം വ്യാജ ഇടപാടുകൾ (fictitious trades) സൃഷ്ടിക്കുകയും, തന്റെ യഥാർത്ഥ ട്രേഡുകളെ മറച്ചുവെക്കുകയും ചെയ്തു. ഉദാഹരണത്തിന്, ഒരു വലിയ ‘ലോംഗ്’ പൊസിഷൻ എടുത്താൽ, അതിന്റെ റിസ്ക് മറച്ചുവെക്കാൻ അദ്ദേഹം വ്യാജമായ ഒരു ‘ഷോർട്ട്’ പൊസിഷൻ രേഖകളിൽ കാണിച്ചു. ഇത് ബാങ്കിന്റെ റിസ്ക് മാനേജ്മെന്റ് സിസ്റ്റങ്ങളെ തെറ്റിദ്ധരിപ്പിച്ചു. വലിയ ലാഭം പ്രതീക്ഷിച്ചാണ് അദ്ദേഹം ഈ സാഹസിക നീക്കങ്ങൾ നടത്തിയത്, പലപ്പോഴും ബാങ്കിന്റെ അനുവദനീയമായ പരിധിക്ക് അപ്പുറമായിരുന്നു ഈ ഇടപാടുകൾ.

തുടക്കത്തിൽ, അദ്ദേഹത്തിന്റെ ചില ഊഹക്കച്ചവടങ്ങൾ വിജയിക്കുകയും വലിയ ലാഭം നേടുകയും ചെയ്തു. ഇത് അദ്ദേഹത്തിന് കൂടുതൽ ആത്മവിശ്വാസം നൽകി, ഒപ്പം ബാങ്കിന്റെ മേൽനോട്ടത്തിൽ പ്രവർത്തിക്കുന്നവരെ സംശയമില്ലാതെയാക്കി. എന്നാൽ, 2007-ന്റെ അവസാനത്തോടെയും 2008-ന്റെ തുടക്കത്തിലും ആഗോള സാമ്പത്തിക വിപണിയിലെ അസ്ഥിരതകൾ അദ്ദേഹത്തിന്റെ കണക്കുകൂട്ടലുകൾ തെറ്റിച്ചു. വിപണി അദ്ദേഹത്തിന്റെ പ്രതീക്ഷകൾക്ക് വിപരീതമായി നീങ്ങിയതോടെ നഷ്ടങ്ങൾ വർധിക്കാൻ തുടങ്ങി. ഈ നഷ്ടങ്ങൾ മറച്ചുവെക്കാൻ, അദ്ദേഹം കൂടുതൽ വലിയ വ്യാജ ഇടപാടുകൾ നടത്താൻ നിർബന്ധിതനായി. ഇത് ഒരു മഞ്ഞുമല പോലെ വളർന്നു, നിയന്ത്രിക്കാൻ കഴിയാത്തത്ര വലുതായി. കെർവിയൽ ഒറ്റയ്ക്ക് ചെയ്ത ഈ തട്ടിപ്പുകൾ, ബാങ്കിന്റെ സുരക്ഷാ സംവിധാനങ്ങളിലെയും മേൽനോട്ടത്തിലെയും വലിയ വീഴ്ചകൾ തുറന്നുകാട്ടി.

തട്ടിപ്പ് വെളിച്ചത്ത് വരുന്നു: ആഗോള സാമ്പത്തിക വിപണിയെ പിടിച്ചുകുലുക്കി
2008 ജനുവരിയിൽ, സൊസൈറ്റി ജനറലിന്റെ ഓഡിറ്റർമാർ കെർവിയലിന്റെ അസ്വാഭാവികമായ ഇടപാടുകൾ ശ്രദ്ധിച്ചു. വലിയ തുകകളുടെ ഇടപാടുകൾക്ക് മതിയായ രേഖകളോ അനുമതിയോ ഇല്ലാത്തത് സംശയമുണ്ടാക്കി. വിശദമായ അന്വേഷണത്തിൽ, അദ്ദേഹം വ്യാജമായി സൃഷ്ടിച്ച ഇടപാടുകളും, ബാങ്കിന് വലിയ നഷ്ടമുണ്ടാക്കിയ യഥാർത്ഥ ഇടപാടുകളും കണ്ടെത്തി. ജനുവരി 24-ന് ബാങ്ക് കെർവിയലിനെതിരെ നിയമനടപടി സ്വീകരിക്കുകയും, അദ്ദേഹത്തെ ജോലിയിൽ നിന്ന് പിരിച്ചുവിടുകയും ചെയ്തു. ഈ വാർത്ത ലോകമെമ്പാടുമുള്ള സാമ്പത്തിക വിപണികളിൽ വലിയ ഞെട്ടലുണ്ടാക്കി.

ബാങ്കിന് 4.9 ബില്യൺ യൂറോയുടെ നഷ്ടം നികത്താൻ അടിയന്തരമായി ഓഹരികൾ വിൽക്കേണ്ടി വന്നു. ഇത് ആഗോള സാമ്പത്തിക പ്രതിസന്ധിയുടെ (2008 ലെ സാമ്പത്തിക മാന്ദ്യം) സമയത്തായതിനാൽ, ബാങ്കിന്റെ പ്രതിച്ഛായക്ക് വലിയ കോട്ടമുണ്ടായി. സൊസൈറ്റി ജനറൽ ബാങ്കിന്റെ ഓഹരി വില കുത്തനെ ഇടിഞ്ഞു, ഇത് ഫ്രഞ്ച് ബാങ്കിംഗ് മേഖലയിൽ മാത്രമല്ല, യൂറോപ്യൻ യൂണിയനിലെയും ലോകത്തിലെയും മറ്റ് സാമ്പത്തിക സ്ഥാപനങ്ങളിലും ആശങ്ക പരത്തി. ഒരു വ്യക്തിക്ക് ഇത്രയും വലിയ സാമ്പത്തിക സ്ഥാപനത്തെ തകർക്കാൻ കഴിയുമെന്നത് പലർക്കും അവിശ്വസനീയമായിരുന്നു.

നിയമപോരാട്ടങ്ങളും ശിക്ഷകളും: നീണ്ട നിയമയുദ്ധം
കെർവിയലിനെതിരെ ക്രിമിനൽ കേസുകൾ ചുമത്തി. 2010-ൽ പാരീസ് കോടതി അദ്ദേഹത്തെ വിശ്വാസവഞ്ചന (breach of trust), വ്യാജരേഖ ചമയ്ക്കൽ (forgery), കമ്പ്യൂട്ടർ ദുരുപയോഗം ചെയ്യൽ (computer abuse) എന്നീ കുറ്റങ്ങൾക്ക് അഞ്ച് വർഷം തടവിന് ശിക്ഷിച്ചു. ഇതിൽ മൂന്ന് വർഷം നിർബന്ധിത തടവും രണ്ട് വർഷം സസ്പെൻഡ് ചെയ്ത ശിക്ഷയുമായിരുന്നു. കൂടാതെ, സൊസൈറ്റി ജനറലിന് നഷ്ടപരിഹാരമായി 4.9 ബില്യൺ യൂറോ നൽകാനും കോടതി ഉത്തരവിട്ടു. ഈ തുക അദ്ദേഹത്തിന്റെ ജീവിതകാലം മുഴുവൻ സമ്പാദിച്ചാലും തിരിച്ചടയ്ക്കാൻ കഴിയാത്തത്ര വലുതായിരുന്നു. ഈ വിധി സാമ്പത്തിക ലോകത്ത് വലിയ ചർച്ചകൾക്ക് വഴിവെച്ചു. ബാങ്കിന്റെ ഭാഗത്തുണ്ടായ വീഴ്ചകൾ പരിഗണിക്കാതെ കെർവിയലിനെ മാത്രം കുറ്റക്കാരനാക്കിയത് ശരിയാണോ എന്ന ചോദ്യം ഉയർന്നു.

കെർവിയൽ ഈ വിധിക്കെതിരെ അപ്പീൽ പോയി. 2012-ൽ അപ്പീൽ കോടതി കീഴ്ക്കോടതി വിധി ശരിവെച്ചു. എന്നാൽ, 2014-ൽ ഫ്രാൻസിലെ പരമോന്നത കോടതിയായ കോർട്ട് ഓഫ് കസേഷൻ, 4.9 ബില്യൺ യൂറോയുടെ നഷ്ടപരിഹാരം കെർവിയൽ ഒറ്റയ്ക്ക് നൽകേണ്ടതില്ല എന്ന് വിധിച്ചു. ബാങ്കിന്റെ ഭാഗത്തുണ്ടായ വീഴ്ചകളും നഷ്ടത്തിന് കാരണമായെന്ന് കോടതി നിരീക്ഷിച്ചു. ബാങ്കിന്റെ ദുർബലമായ നിയന്ത്രണങ്ങൾ കെർവിയലിന് തട്ടിപ്പ് നടത്താൻ അവസരം നൽകി എന്ന വാദം കോടതി അംഗീകരിച്ചു. എന്നിരുന്നാലും, അദ്ദേഹത്തിന്റെ തടവുശിക്ഷ നിലനിർത്തി.

2016-ൽ, കെർവിയലിന്റെ കേസ് വീണ്ടും പരിഗണിക്കുകയും, അദ്ദേഹത്തിന് സൊസൈറ്റി ജനറലിന് 1 ദശലക്ഷം യൂറോ നഷ്ടപരിഹാരം നൽകാൻ ഉത്തരവിടുകയും ചെയ്തു. ഇത് ആദ്യത്തെ 4.9 ബില്യൺ യൂറോയിൽ നിന്ന് വലിയ കുറവായിരുന്നു, പക്ഷേ ഇപ്പോഴും കെർവിയലിനെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം വലിയ തുകയായിരുന്നു.

ജയിൽവാസവും അതിനുശേഷമുള്ള ജീവിതവും: ഒരു വിസിൽബ്ലോവറുടെ പരിണാമം
തന്റെ ശിക്ഷാ കാലാവധി പൂർത്തിയാക്കിയ ശേഷം, കെർവിയൽ ജയിൽ മോചിതനായി. ജയിൽവാസത്തിന് ശേഷം, അദ്ദേഹം ഒരു “വിസിൽബ്ലോവർ” (Whistleblower) എന്ന നിലയിൽ സാമ്പത്തിക ലോകത്തെ അഴിമതികളെയും, ബാങ്കുകളിലെ അമിതമായ റിസ്ക് എടുക്കുന്ന പ്രവണതകളെയും കുറിച്ച് സംസാരിക്കാൻ തുടങ്ങി. സാമ്പത്തിക വ്യവസ്ഥയുടെ ഘടനാപരമായ പ്രശ്നങ്ങളാണ് തന്റെ പ്രവർത്തനങ്ങൾക്ക് പിന്നിലെന്ന് അദ്ദേഹം വാദിച്ചു. താൻ ഒരു ബലിയാടായി ചിത്രീകരിക്കപ്പെടുകയായിരുന്നു എന്നും, ബാങ്കിന്റെ ഉന്നതർക്ക് തന്റെ പ്രവർത്തനങ്ങളെക്കുറിച്ച് അറിവുണ്ടായിരുന്നു എന്നും അദ്ദേഹം ആരോപിച്ചു.

കെർവിയൽ തന്റെ അനുഭവങ്ങളെക്കുറിച്ച് പുസ്തകങ്ങൾ എഴുതുകയും, മാധ്യമങ്ങളിൽ അഭിമുഖങ്ങൾ നൽകുകയും ചെയ്തു. സാമ്പത്തിക ലോകത്തെ സുതാര്യതയില്ലായ്മയെക്കുറിച്ചും, അമിതമായ ചൂതാട്ട പ്രവണതകളെക്കുറിച്ചും അദ്ദേഹം നിരന്തരം മുന്നറിയിപ്പുകൾ നൽകി. കെർവിയലിന്റെ കഥ, സാമ്പത്തിക ലോകത്ത് വ്യക്തികൾക്ക് ഉണ്ടാക്കാൻ കഴിയുന്ന സ്വാധീനത്തെക്കുറിച്ചും, ബാങ്കിംഗ് മേഖലയിലെ നിയന്ത്രണങ്ങളുടെ പ്രാധാന്യത്തെക്കുറിച്ചും ഒരു ഓർമ്മപ്പെടുത്തലായി ഇന്നും നിലനിൽക്കുന്നു. അദ്ദേഹത്തിന്റെ കേസ്, സാമ്പത്തിക സ്ഥാപനങ്ങൾ അവരുടെ ആന്തരിക നിയന്ത്രണങ്ങൾ ശക്തിപ്പെടുത്തുന്നതിനും, റിസ്ക് മാനേജ്മെന്റ് സംവിധാനങ്ങൾ മെച്ചപ്പെടുത്തുന്നതിനും ഒരു പാഠമായി മാറി. കെർവിയൽ സ്കാൻഡൽ, സാമ്പത്തിക കുറ്റകൃത്യങ്ങളുടെ ചരിത്രത്തിലെ ഒരു നിർണായക അധ്യായമായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു.